Trong số các bệnh nguy hiểm ảnh hưởng đến ngành chăn nuôi gia cầm, bệnh Leucosis ở gà được xem là một trong những bệnh ung thư phổ biến và gây thiệt hại nghiêm trọng. Trước đây, nhiều người đã biết đến bệnh Marek – một bệnh ung thư khác ở gà. Trong bài viết này, chúng ta sẽ đi sâu tìm hiểu về bệnh Leucosis ở gà – hay còn gọi là bệnh Leuco do virus Avian Leukosis Virus (ALV) gây ra.
Bệnh Leucosis ở gà là gì?
Theo như nhà cái ricbet chia sẻ, bệnh Leucosis ở gà là bệnh truyền nhiễm do virus Leucosis (ALV) gây ra, chủ yếu tấn công vào hệ miễn dịch của gà. Virus này gây ra sự tăng sinh bất thường của các tế bào lympho, hình thành các khối u trong nội tạng như gan, lách, ruột, cơ tim… làm phình to các cơ quan nội tạng và gây suy giảm hệ miễn dịch nghiêm trọng. Do đó, gà mắc bệnh dễ bị mắc các bệnh truyền nhiễm kế phát và tỷ lệ chết rất cao.
Bệnh còn được gọi là “bệnh máu trắng ở gà” vì virus Leucosis phá hủy bạch cầu – thành phần quan trọng của hệ miễn dịch. Bệnh thường xuất hiện ở gà từ 14 tuần tuổi trở lên, phổ biến nhất ở gà từ 24 đến 40 tuần tuổi, đặc biệt ở gà đẻ và gà giống.
Virus có thể lây truyền qua dụng cụ chăn nuôi, nước uống, thức ăn, không khí và đặc biệt là truyền từ gà mái bị nhiễm sang trứng, khiến gà con khi ấp nở cũng mang mầm bệnh. Gà trống bị nhiễm virus không truyền bệnh trực tiếp sang trứng, nhưng có thể lây sang gà mái, làm trứng mang virus.
Nguyên nhân gây bệnh Leucosis ở gà
Virus gây bệnh: Bệnh Leucosis do Avian Leukosis Virus (ALV) – một loại retrovirus đặc hiệu ở gà gây ra. Virus này kích thích tế bào lympho tăng sinh bất thường và hình thành u ở các cơ quan nội tạng.
Con đường lây lan
- Lây qua trứng: Gà mẹ nhiễm virus truyền sang gà con qua trứng.
- Lây qua tiếp xúc trực tiếp: Virus xâm nhập qua mũi, miệng hoặc vết thương trên da khi gà khỏe tiếp xúc với gà bệnh.
- Lây qua môi trường: Virus tồn tại trong phân, máu, chất dịch cơ thể của gà bệnh, gây nguy cơ lây lan nếu chuồng trại không được vệ sinh sạch sẽ.
Yếu tố thúc đẩy bệnh phát triển
- Đàn gà đông và mật độ cao: Tạo điều kiện thuận lợi cho virus lây lan nhanh.
- Hệ miễn dịch yếu: Gà non, gà bị stress hoặc thiếu dinh dưỡng dễ bị nhiễm bệnh hơn.
- Điều kiện chuồng trại kém vệ sinh: Là môi trường lý tưởng giúp virus tồn tại lâu và lây lan dễ dàng.
Triệu chứng bệnh Leucosis ở gà
Gà nhiễm virus ban đầu thường có triệu chứng chung như mệt mỏi, giảm ăn, sút cân nhanh, tiêu chảy, mào tích nhợt nhạt. Ở gà đẻ, sản lượng trứng giảm rõ rệt. Khi bệnh chuyển sang giai đoạn cấp tính, tốc độ phát triển nhanh, tỷ lệ chết tăng cao.
Theo tham khảo từ những người tham gia đá gà ricbet, các dấu hiệu trên dễ bị nhầm lẫn với bệnh tụ huyết trùng hoặc các bệnh truyền nhiễm khác. Để xác định chính xác, cần mổ khám và phát hiện các u cục trên nội tạng như gan, lách, ruột, cơ tim. Túi Fabricius cũng thường bị viêm, xuất hiện u cục rồi teo nhỏ. Tuy nhiên không phải trường hợp nào cũng có u cục, do đó việc kiểm tra kết hợp với triệu chứng lâm sàng rất quan trọng để phân biệt bệnh.
Các dạng bệnh Leucosis ở gà
Bệnh Leucosis có thể biểu hiện dưới nhiều dạng khác nhau tùy theo cơ quan bị tổn thương:
- Leucosis thần kinh (Nervous form): Ảnh hưởng hệ thần kinh, gây mất thăng bằng, gà đi loạng choạng.
- Leucosis cơ quan nội tạng (Visceral form): Xuất hiện u ở gan, lách, tim, thận, làm suy giảm chức năng các cơ quan này.
- Leucosis huyết học (Myeloblastosis): Thay đổi tế bào máu, suy giảm miễn dịch, dễ bị bệnh thứ phát.
Cách xử lý bệnh Leucosis ở gà
Do bệnh Leucosis là bệnh do virus gây ra và chưa có thuốc đặc trị hiệu quả, khi phát hiện gà nhiễm bệnh cần thực hiện các biện pháp sau:
- Cách ly gà bệnh: Ngay khi phát hiện dấu hiệu bệnh, tách riêng những con gà bị bệnh để tránh lây lan.
- Vệ sinh chuồng trại, tiêu độc khử trùng: Tiến hành làm sạch, khử trùng chuồng và các dụng cụ nuôi để hạn chế sự tồn tại và phát tán virus.
- Tiêu hủy gà bệnh nặng: Những con gà bị bệnh nặng nên được xử lý tiêu hủy theo quy trình an toàn sinh học, tương tự như khi phòng chống cúm gia cầm.
- Tăng cường sức đề kháng cho gà: Sử dụng thuốc giải độc gan, thận và các loại vitamin để nâng cao khả năng miễn dịch của gà khỏe mạnh.
- Quản lý chuồng trại: Giữ khoảng thời gian trống chuồng ít nhất 1 tháng sau khi tiêu độc khử trùng mới tiến hành tái đàn để đảm bảo virus không còn tồn tại trong môi trường.
Tác hại của bệnh Leucosis đối với chăn nuôi gà
- Giảm năng suất: Gà bệnh ăn kém, giảm trọng lượng và sản lượng trứng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu quả chăn nuôi.
- Suy giảm hệ miễn dịch: Gà dễ mắc các bệnh truyền nhiễm khác, dẫn đến tỷ lệ chết tăng cao trong đàn.
- Tổn thất kinh tế: Chi phí điều trị, loại bỏ gà bệnh, giảm năng suất và tiêu hủy đàn bệnh gây thiệt hại lớn cho người chăn nuôi.
- Ảnh hưởng lâu dài: Virus có thể truyền từ đàn giống sang thế hệ sau, làm tăng nguy cơ tái phát bệnh trong tương lai.
Bệnh Leucosis ở gà là một trong những bệnh ung thư nguy hiểm nhất đối với ngành chăn nuôi gia cầm hiện nay. Do virus gây ra và chưa có thuốc chữa đặc hiệu, biện pháp phòng ngừa và kiểm soát là cực kỳ quan trọng. Khi phát hiện gà có dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh, người chăn nuôi cần ngay lập tức cách ly, vệ sinh tiêu độc khử trùng và xử lý gà bệnh đúng cách để hạn chế tối đa thiệt hại kinh tế và sự lây lan dịch bệnh trong đàn.
