Ắc-quy là một trong những bộ phận quan trọng của ô tô, cung cấp nguồn điện để khởi động động cơ và vận hành các hệ thống điện. Tuy nhiên, sau một thời gian sử dụng, ắc-quy sẽ dần xuống cấp, ảnh hưởng đến hiệu suất hoạt động của xe. Vậy khi nào cần phải thay ắc-quy ô tô để đảm bảo xe luôn vận hành ổn định? Hãy cùng tìm hiểu những dấu hiệu nhận biết và thời điểm thích hợp để thay thế ắc-quy.
Khi nào cần phải thay ắc-quy ô tô?
Việc thay pin phụ thuộc vào từng hãng sản xuất pin, tuổi thọ trung bình khoảng 2-5 năm. Tuy nhiên, mỗi trường hợp lại có biểu hiện khác nhau.
Nhiệm vụ chính của ắc quy là cung cấp điện cho hệ thống khởi động và phun nhiên liệu để khởi động. Sau khi động cơ khởi động, máy phát điện sẽ được vận hành để cung cấp điện để sạc ắc quy và các thiết bị điện khác.
Bình ắc quy đóng vai trò là nguồn điện cung cấp cho xe khi động cơ không hoạt động, ví dụ như hệ thống đèn chiếu sáng. Nhiệm vụ quan trọng nhất là kéo mô tơ khởi động giúp trục khuỷu đạt tốc độ đủ cao. Do đó, khi xe không khởi động, đèn mờ, hoặc đèn tín hiệu trên bảng táp lô không ổn định, nguyên nhân đầu tiên cần nghĩ đến là thiếu điện.
Để chắc chắn hơn, chúng ta có thể sử dụng đồng hồ đo điện để kiểm tra tình trạng pin:
Thực hiện phép đo “điện áp khởi động”:
Điện áp khởi động là điện áp của ắc quy sau 3 giây cấp điện cho máy khởi động và trước khi động cơ khởi động. Để có được phép đo “điện áp khởi động” chúng ta cần 2 người, 1 người sử dụng vôn kế, người kia khởi động động cơ. Khi động cơ chưa khởi động, đồng hồ đo hiển thị 12,8 vôn, khi động cơ khởi động con số này giảm dần, con số xuất hiện ở giây thứ 3, trước khi động cơ khởi động là “điện áp khởi động”.
Nếu điện áp khởi động giảm xuống 9,5 vôn ở 70 độ F hoặc 9,3 vôn ở 40 độ F, bạn nên thay pin.
Nếu động cơ khởi động trong vòng 3 giây, bạn có thể yên tâm rằng pin đang được sử dụng.
Lưu ý rằng phép đo điện áp xuất hiện sau khi động cơ khởi động là điện áp của hệ thống máy phát điện sạc pin. Ở những chiếc xe cũ sử dụng pin truyền thống, điện áp sạc là 13,5 vôn. Ở những chiếc xe mới sử dụng pin khô, điện áp sạc là từ 14 đến 14,8 vôn (ở 2000 vòng/phút). Không khởi động động cơ quá 5 giây vì sẽ gây hại cho pin và bộ khởi động.
Thực hiện phép đo “điện áp mạch hở”:
Điện áp mạch hở cho chúng ta biết khả năng lưu trữ điện của pin. Để có được điện áp mạch hở, chúng ta tiến hành theo các bước sau:
– Loại bỏ tĩnh điện: Mặc dù không phải là tụ điện, nhưng do cấu trúc các tấm kim loại song song, được ngăn cách bởi một lớp cách điện, nên ắc quy cũng tích tụ tĩnh điện như tụ điện khi được kết nối với nguồn điện sạc. Để có được phép đo chính xác điện áp mạch hở, chúng ta cần loại bỏ tĩnh điện bằng cách bật công tắc nguồn về vị trí ACC và bật đèn pha trong 3 phút, sau đó để ắc quy nghỉ khoảng 10 phút. Kết nối Vôn kế với ắc quy, dây đỏ với cực dương, dây đen với cực âm của ắc quy (xem cách sử dụng đồng hồ đo đa năng trong bài viết “Phải làm gì khi xe không khởi động, phần 5”). Số đo hiển thị trên màn hình đồng hồ là “điện áp mạch hở”.
Đối với ắc quy AGM, còn gọi là ắc quy khô, ắc quy kín, ắc quy không cần bảo dưỡng, khi điện áp mạch hở trên 12,8 vôn, cho thấy dung lượng sạc vẫn còn 100%. Nếu điện áp mạch hở dưới 12,5 vôn, cho thấy dung lượng sạc dưới 75%, cần thay ắc quy.
Đối với pin thông thường, nếu điện áp mạch hở trên 12,6 vôn, khả năng sạc là 100%. Nếu điện áp mạch hở dưới 12,4 vôn, khả năng sạc dưới 75% và cần phải thay thế.
Tuy nhiên, nếu bạn cẩn thận, trước khi tháo pin, bạn cần sạc đầy pin bằng bộ sạc gia đình và đo lại điện áp mạch hở.
Lưu ý: Điện áp mạch hở cho biết pin cần được thay thế, nhưng không cho biết pin có còn đáng tin cậy để tiếp tục sử dụng hay không. Bởi vì đôi khi pin được sạc đầy đến 100% nhưng xe không thể khởi động. Để chắc chắn rằng pin vẫn còn đáng tin cậy, chúng ta cần “kiểm tra tải động” pin.
Tóm lại, nếu bạn muốn hoàn toàn yên tâm, khi bạn phát hiện ra rằng một trong hai phép đo điện áp mạch hở và điện áp khởi động thấp hơn giá trị định mức, bạn cần phải thay pin. Nếu bạn muốn tiết kiệm chi phí, bạn chỉ cần thay pin khi cả hai điều kiện đều thấp hơn giá trị định mức.
Nhận biết khi nào cần phải thay ắc-quy ô tô sẽ giúp bạn tránh những sự cố bất ngờ và đảm bảo xe luôn hoạt động ổn định. Nếu ắc-quy có dấu hiệu yếu điện, khó khởi động hoặc đã sử dụng trong thời gian dài, hãy kiểm tra và thay thế kịp thời. Bảo dưỡng và thay ắc-quy đúng lúc không chỉ giúp tăng tuổi thọ cho xe mà còn đảm bảo an toàn khi di chuyển.
